Bilim insanlarından kritik adım: Deney Hayvanlarının yerini alacak çip geliştirilecek
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mikro Elektromekanik Sistemler (MEMS) Merkezi, ilaç araştırmalarında kullanılacak ve deney hayvanlarının yerini alacak çipler geliştirmeyi hedefliyor.
MEMS Merkezi Yönetim Kurulu üyesi ve ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Külah, AA'ya verdiği demeçte, OrChESTRA Projesi kapsamında yürütülen bilimsel çalışmalardan bahsetti.
Amaçlarının çip-üstü-organ sistemleri alanında bir mükemmeliyet merkezi oluşturmak olduğunu dile getiren Külah, projenin ilk hedeflerinden birinin çip üstü bağırsak platformu geliştirmek olduğunu ifade etti. Bu platform sayesinde, ilaçların etkileri vücut dışında etkin bir şekilde test edilebilecek. Ayrıca, farklı organların fonksiyonları da çip üzerinde modellenebilecek.
Çip üstü organ sistemlerinin hedefinin deney hayvanlarını azaltmak olduğunu belirten Külah, projenin sonunda, gereksiz hayvan deneyleri olmaksızın testlerin yapılabilmesinin mümkün olacağını söyledi.
ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Ender Yıldırım da çip üstü organ sistemlerini sensörlerle birleştirerek dünya genelinde büyük bir ihtiyaç duyulan bir sistem geliştirmeye çalıştıklarını vurgulayarak, Bu sistemlerin zamanla uluslararası ilaç şirketleri tarafından kullanılmaya başlandığını ifade etti.
Çiplerin içinde hücrelerin büyütülüp organ fonksiyonunun benzetiminin yapıldığını ve uygulanan ilaçların tepkilerini izlediklerini aktaran Yıldırım, "Sensörlerle desteklenen bu sistem, ilaçların daha hassas şekilde geliştirilmesine katkı sağlayacak." dedi.
Projenin sonunda birçok deney hayvanının kullanımının azalacağını ve belki de ortadan kaldırılacağına dikkat çeken Yıldırım, Avrupa Çip Üstü Organ Topluluğuna (EUROoCS) dahil olduklarını ve Türkiye’nin bu alandaki gelişmelere katkı vermek istediklerini belirtti.
Avrupa Birliği'nin (AB) "Ufuk Avrupa" programı kapsamında desteklenen "Çip üstü organ Sistemleri Odaklı Stratejik Ortaklık (OrChESTRA)" projesinde, ODTÜ Mikro Elektromekanik Sistemler (MEMS) Merkezi liderliğinde 3 ülkeden ortak kuruluşlarla birlikte ilaç araştırmalarında kullanılacak ve deney hayvanlarının yerini alacak çipler geliştirilmek üzere çalışmalara başlandı.